خرید ارز دیجیتال اثبات دانش صفر (Zero Knowledge Proofs)

خرید ارزهای دیجیتال اثبات دانش صفر؛ معرفی ‌بهترین ارزهای دیجیتال ZK Proof

اثبات‌های دانش صفر (Zero-Knowledge Proofs) یا به عبارتی بهتر، «گواهی‌‌های بدون اطلاعات»، روش‌های کریپتوگرافیکی هستند که به یک طرف اجازه می‌دهند بدون افشای هیچ اطلاعاتی فراتر از درستی یک ادعا، ثابت کنند که آن ادعا (یا گزاره) صحیح است.

تصور کنید که بتوانید ثابت کنید که یک راز را می‌دانید، بدون اینکه آن راز را فاش کنید. این مفهوم اساسی اثبات‌های دانش صفر (ZKPs) است، مفهومی انقلابی در دنیای بلاکچین و ارزهای دیجیتال که به بهبود حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری کمک می‌کند. در سال ۲۰۲۴، اثبات‌های دانش صفر (ZK Proofs) به دلیل توانایی‌شان در اجرای تراکنش‌ها یا اثبات آگاهی از اطلاعات بدون افشای اطلاعات، به طور فزاینده‌ای اهمیت پیدا کرده‌اند.

اثبات‌ دانش صفر (ZKP) چیست؟

قبل از اینکه به بحث خرید ارزهای دیجیتال اثبات دانش صفر بپردازیم، بیایید با این مفهوم بیشتر آشنا شویم. اثبات‌های دانش صفر به یک «اثبات‌کننده» (Prover) اجازه می‌دهند تا یک «تأییدکننده» (Verifier) را قانع کند که یک مقدار یا عدد خاص را می‌داند یا یک گزاره‌ی مشخص صحیح است، بدون اینکه اطلاعاتی فراتر از درستی آن گزاره را فاش کند. این فرآیند بر سه ویژگی کلیدی متکی است:

1. کامل بودن: (Completeness) اگر گزاره‌ی اثبات‌کننده صحیح باشد، تأییدکننده بدون هیچ شکی متقاعد خواهد شد.
2. درستی: (Soundness) اگر گزاره نادرست باشد، هیچ اثبات‌کننده‌ای نمی‌تواند تأییدکننده را متقاعد کند، مگر با احتمالی ناچیز.
3. دانش صفر: (Zero-Knowledge) تأییدکننده هیچ اطلاعاتی غیر از صحت گزاره کسب نمی‌کند و چیزی فراتر از گواهی (Proof)، دریافت نخواهد کرد.

استفاده از گواهی‌های بدون اطلاعات (Zero-knowledge proofs) در پروژه‌های ارز دیجیتال مزایای بسیاری دارد. آن‌ها حریم خصوصی را تقویت می‌کنند و امکان تراکنش‌هایی را فراهم می‌کنند که در آن‌ها هیچ اطلاعات حساسی فاش نمی‌شود. برای مثال، در سیستم‌های رأی‌گیری،ZKP ها می‌توانند تأیید کنند که یک کاربر واجد شرایط رأی دادن است، بدون اینکه هویت او آشکار شود.

همچنین، آن‌ها از طریق فناوری‌هایی مانند رول‌اپ‌ (zk-Rollups) باعث افزایش مقیاس‌پذیری بلاکچین می‌شوند؛ در این روش، تراکنش‌ها خارج از زنجیره پردازش می‌شوند و فقط گواهی اعتبار آن‌ها در بلاکچین ذخیره می‌شود که منجر به کاهش بار داده و افزایش سرعت تراکنش‌ها می‌شود.

برای درک بهتر این مفهوم، بیایید از مثال معروف «غار علی‌بابا» استفاده کنیم. در این مثال، فردی ثابت می‌کند که رمز باز کردن در مخفی داخل یک غار را می‌داند، بدون اینکه رمز را فاش کند. او این کار را با انجام اقداماتی که قابل مشاهده هستند (مانند بیرون آمدن از درب صحیح) انجام می‌دهد، اما خود عبارت مخفی هرگز فاش نمی‌شود.

این فقط یک مفهوم تئوری نیست؛ بلکه در حال حاضر در پروژه‌های مهمی برای انجام تراکنش‌های ایمن، احراز هویت دیجیتال و موارد دیگر اجرا شده است، بدون اینکه حریم خصوصی طرفین به خطر بیفتد.

موارد استفاده اثبات دانش صفر(ZKPs)  در بلاکچین

«گواهی‌های بدون اطلاعات» یا همان اثبات‌های دانش صفر در حال تغییر نحوه‌ی مدیریت حریم خصوصی و یکپارچگی داده‌ها در فناوری بلاکچین هستند. در ادامه برخی از کاربردهای آن در پروژه‌های کریپتویی و اپلیکیشن‌های مبتنی بر بلاکچین را بررسی می‌کنیم:

1. حریم خصوصی مالی: ZKP ها امکان انجام تراکنش‌هایی را فراهم می‌کنند که در آن اعتبار یک تراکنش تأیید می‌شود، بدون اینکه اطلاعاتی درباره‌ی خود تراکنش فاش شود. این موضوع در ارزهای دیجیتالی مانند Zcash بسیار حیاتی است، زیرا کاربران می‌توانند جزئیات تراکنش (مانند فرستنده، گیرنده و مبلغ) را مخفی کنند، درحالی‌که دفترچه حساب (Ledger) همچنان امن و مورد تأیید باقی می‌ماند.
2. راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری بلاکچین: پروژه‌هایی مانند zkSync و StarkWare از «گواهی‌های بدون اطلاعات» برای افزایش مقیاس‌پذیری بلاکچین استفاده می‌کنند. آن‌ها از تکنیکی به نام zk-Rollups بهره می‌برند که در آن داده‌های تراکنش‌ها خارج از زنجیره پردازش شده و فقط گواهی اعتبار آن‌ها به بلاکچین ارسال می‌شود. این روش به طرز چشمگیری بار داده بر روی زنجیره‌ی اصلی را کاهش داده و موجب انجام تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر می‌شود.
3. سیستم‌های رأی‌گیری امن: اثبات‌های ZK می‌توانند یکپارچگی و ناشناس بودن رأی‌ها را در سیستم‌های رأی‌گیری الکترونیکی تضمین کنند. آن‌ها به رأی‌دهندگان این امکان را می‌دهند که ثابت کنند رأی‌شان شمارش شده است، بدون اینکه نشان دهند به چه کسی رأی داده‌اند. این فناوری همزمان هم حریم خصوصی و هم شفافیت فرآیند رأی‌گیری را بهبود می‌بخشد.
4. احراز هویت بدون رمز عبور: در سیستم‌هایی که نیاز به احراز هویت دارند، ZKP ها می‌توانند بدون نیاز به ارسال رمز عبور یا اطلاعات حساس دیگر، هویت کاربران را تأیید کنند. این روش از رهگیری رمز عبور توسط مهاجمان جلوگیری می‌کند و امنیت پلتفرم‌های آنلاین را افزایش می‌دهد.
5. ردیابی زنجیره تأمین: گواهی‌های بدون اطلاعات می‌توانند اصالت محصولات در زنجیره‌ی تأمین را تأیید کنند، بدون اینکه اطلاعات تجاری محرمانه یا اسرار صنعتی را فاش کنند. به عنوان مثال، یک شرکت می‌تواند اثبات کند که محصولاتش مطابق با استانداردهای زیست‌محیطی هستند، بدون اینکه اطلاعاتی درباره‌ی تأمین‌کنندگان یا جزئیات فرآیند تولید فاش کند.
6. قراردادهای هوشمند محرمانه: پلتفرم‌هایی مانند Aleph Zero  وMina Protocol  در حال بررسی استفاده از ZKPs برای اجرای قراردادهای هوشمندی هستند که در آن ورودی‌ها و خروجی‌های خاصی خصوصی باقی می‌مانند. این ویژگی در کسب‌وکارهایی که جزئیات قراردادهایشان حساس است و نباید به طور عمومی در بلاکچین نمایش داده شود، بسیار ارزشمند است.

بهترین ارزهای دیجیتال اثبات دانش صفر

بر اساس گزارشی از وب‌سایت معتبر کوین گکو (CoinGecko)، بیش از ۴۰ پروژه مبتنی بر فناوری اثبات دانش صفر در بازار ارز دیجیتال وجود دارد. مجموع ارزش بازار این پروژه‌ها بیش از ۲۱.۲۷ میلیارد دلار برآورد شده است. در ادامه، برخی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین پروژه‌های بلاکچینی که از فناوری گواهی بدون اطلاعات یا ZK Proof استفاده می‌کنند را بررسی خواهیم کرد.

۱. پالیگان هرمز (Polygon Hermez)

پالیگان هرمز (Polygon Hermez) یک راه‌حل لایه ۲ غیرمتمرکز است که بر روی اتریوم ساخته شده است و از فناوری ZK rollup استفاده می‌کند. این پروژه در ابتدا با نام هرمز نتورک Hermez) Network) شناخته می‌شد، توسط تیم پالیگان ((Polygon خریداری شد و به Polygon Hermez تغییر نام داد. این پروژه بر انتقال توکن‌های کم‌هزینه و پرسرعت با استفاده از «گواهی‌های بدون اطلاعات» برای دسته‌بندی چندین تراکنش در یک تراکنش‌ انفرادی که سپس در اتریوم پردازش می‌شوند، تاکید دارد که به طور قابل‌توجهی هزینه‌های گس (Gas) را کاهش و توان پردازشی شبکه را افزایش می‌دهد.

پالیگان هرمز قصد دارد مقیاس پذیری و کارایی اتریوم را بهبود بخشد و فناوری بلاک چین را برای استفاده گسترده در دسترس قرار دهد. این سیستم از یک مکانیسم اجماع منحصر به فرد به نام اثبات کارایی (PoE) استفاده می‌کند که برای حفظ امنیت شبکه و تمرکززدایی طراحی شده است در حالی که کمتر در برابر پیچیدگی‌ها و حملات بالقوه مرتبط با سیستم اثبات خیریه (PoD) آسیب‌پذیر است. ادغام هرمز در اکوسیستم پالیگان نشان‌دهنده یک حرکت استراتژیک به سمت افزایش مقیاس‌پذیری اتریوم با استفاده از فناوری Zero-knowledge است.

ویژگی‌های کلیدی Polygon Hermez شامل کاهش قابل توجه هزینه‌های تراکنش ) بیش از 90٪ در مقایسه با شبکه اصلی اتریوم (و بهبود توان عملیاتی است که منجر به افزایش مقیاس‌پذیری شبکه می‌شود. با این حال، چالش‌هایی مانند پیچیدگی گواهی‌های ZK و نیاز به دانش تخصصی برای پیاده‌سازی و بهینه‌سازی این فناوری‌ها می‌تواند موانعی را در راه پذیرش آن‌ها ایجاد کند. در آینده، Polygon Hermez قرار است به تکامل خود ادامه دهد و بر تقویت فناوری خود در اکوسیستم رو به رشد اتریوم تمرکز کند. بنابراین اگر قصد خرید ارزهای دیجیتال اثبات دانش صفر را دارید، پالیگان هرمز می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها باشید.

۲. ایمیوتیبل اکس (Immutable X)

ایمیوتیبل ایکس (Immutable X) از فناوری استارک‌اکسStarkEx) ) استفاده می‌کند، یک موتور مقیاس پذیری بلاکچین که از رول آپ دانش صفر (ZK-rollups) برای استخراج و تجارت استفاده می‌کند. فناوری پیشرفته StarkEx به منظور افزایش عملکرد و ظرفیت Immutable X ادغام شده و آن را قادر می‌سازد تا با حفظ امنیت و کاهش هزینه‌ها، حجم بالایی از تراکنش‌ها را پردازش کند.

Immutable X که با مشارکت StarkWare توسعه یافته است، بر اساس اصول گواهی‌های بدون اطلاعات (ZK Proofs) عمل می‌کند که به آن اجازه می‌دهد تا تراکنش‌ها را با سرعت بالا با هزینه گاز کم پردازش کند. این امر بستری را برای توسعه دهندگان فراهم می‌کند تا بتوانند بازی‌های وب‌۳ را بدون به خطر انداختن امنیت شبکه روی اتریوم بسازند و مقیاس‌پذیر کنند.

ایمیوتیبل اکس بر NFT ها تمرکز دارد و بازاری را با تراکنش‌های سریع با کارمزد گس صفر برای کاربران فراهم می‌کند. مزایای کلیدی آن شامل افزایش گسترده مقیاس پذیری، کاهش قابل توجه هزینه‌های عملیاتی و حفظ ویژگی‌های امنیتی ذاتی بلاکچین اتریوم است. با این حال، ماهیت پیچیده ZK-rollup ها و نیاز توسعه دهندگان به درک این فناوری جدید ممکن است چالش‌هایی را برای پذیرش آن ایجاد کند.

۳. مینا پروتکل (MINA)

مینا پروتکل (MINA) یک بلاکچین برجسته است که بر تمرکززدایی واقعی با حفظ اندازه بلاکچین ثابت (تنها 22 کیلوبایت) تمرکز دارد. این امر با استفاده از استدلال‌های مختصر و غیر تعاملی دانش صفر (zk-SNARKs) به دست می‌آید. این تکنیک مینا را قادر می‌سازد تا کل حالت‌های بلاک چین را در اسنپ‌شات‌های کوچک فشرده کند و به هر کاربری اجازه می‌دهد تا به سرعت وضعیت شبکه را بدون نیاز به دانلود یک تاریخچه بزرگ از بلاکچین تأیید کند. این رویکرد نه تنها دسترسی بیشتر به شبکه را تضمین می‌کند، بلکه اتکا به واسطه‌های قدرتمند را کاهش می‌دهد و در نتیجه ماهیت غیرمتمرکز زنجیره را حفظ می‌نماید.

ماموریت Mina Protocol ساده‌سازی فرآیند بلاکچین با سبک‌تر کردن آن تا حد امکان است و تضمین می‌کند که هر کسی می‌تواند شبکه را مستقیماً از دستگاه‌های خود تأیید کند. این امر از طریق فناوری منحصربه‌فرد zk-SNARK به دست می‌آید که با هر بلوک جدید به‌روزرسانی می‌شود و پیوسته تاریخچه بلاک چین را در یک سند کوچک فشرده می‌کند. پس اگر قصد خرید ارزهای دیجیتال اثبات دانش صفر را دارید، توکن MINA می‌تواند یکی از گزینه‌های خوب باشید.

مینا پروتکل همچنین از مکانیزم اجماع اثبات سهامِ اوروبوس سامیسیکا (Ouroboros Samisika) استفاده می‌کند که نسبت به الگوریتم‌های اثبات کار، از نظر مصرف انرژی بهینه‌تر است. از پیشرفت‌های اخیر اکوسیستم مینا می‌توان به پیشرفت هایی در عملکرد گره‌ها (نود) و معرفی zkApps اشاره کرد که امکان محاسبات خارج از بلاکچین و افزایش حریم خصوصی را برای قراردادهای هوشمند فراهم می‌کند. با این حال، رویکرد نوآورانه استفاده از zk-SNARK می‌تواند پیچیدگی‌هایی را در خصوص توسعه برنامه‌ها بر روی چنین پلتفرم منحصربه‌فردی ایجاد کند.

۴. Dydx

dYdX یک پلتفرم صرافی غیرمتمرکز است که از فناوری بلاک چین برای ارائه خدمات مالی پیشرفته، مانند ترید قراردادهای دائمی Perpetual Trading)) بدون واسطه استفاده می‌کند. dYdX که بر پایه اتریوم ساخته شده و قرار است به پروتکل لایه ۲ آن که توسط StarkWare پشتیبانی می‌شود منتقل ‌شود، کاربران را قادر می‌سازد تا از معاملات اهرمی با کاهش قابل توجه هزینه‌های تراکنش بهره ببرند.

dYdX از گواهی‌های Zero knowledge استفاده می‌کند، به‌ویژه یک نوع شناخته شده که تحت عنوان zk-STARK شناخته می‌شود، تا حریم خصوصی و مقیاس پذیری پلتفرم معاملاتی خود را افزایش دهد. این فناوری به dYdX اجازه می‌دهد تا معاملات را بر روی پلتفرم غیرمتمرکز خود بدون افشای هیچ‌گونه داده حساسی در مورد خود تراکنش‌ها اجرا و تأیید کند. استفاده از فناوری zk-STARKs مزیت خاصی دارد زیرا مقیاس‌پذیری و امنیت بالایی را بدون نیاز به یک مرجع قابل اعتماد ارائه می‌دهد، که توسط نوع رایج دیگری از ZKP معروف به zk-SNARK مورد نیاز است.

از پیشرفت‌های اخیر dYdX می‌توان به راه‌اندازی نسخه چهار (v4.0) اشاره کرد که شامل dYdX Chain می‌شود؛ یک بلاکچین متن باز که از Cosmos SDK برای افزایش مقیاس‌پذیری و از پروتکل اجماع CometBFT برای بالا بردن امنیت شبکه استفاده می‌کند. این بروزرسانی ویژگی‌هایی مانند سفارش‌های “reduce-only orders” و درگاه برداشتِ “subaccount withdrawal gating” را برای افزایش مدیریت ریسک معاملات و قابلیت‌های حاکمیتی معرفی می‌کند. با این حال، رویکرد پیشرفته این پلتفرم و تکیه بر فناوری‌های پیچیده می‌تواند چالش‌هایی را برای کاربران کمتر آگاه به فناوری ایجاد کند. در نتیجه، اگر قصد خرید ارزهای دیجیتال اثبات دانش صفر را دارید، توکن DYDX می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای سال ۲۰۲۵ باشید.

علاوه بر این، در حالی که dYdX ابزارهای قدرتمندی را برای تریدرها فراهم می‌کند، ماهیت غیرمتمرکز آن، کاربران را ملزم می‌کند که خودشان از سرمایه‌های ارز دیجیتال خود محافظت کنند؛ که ممکن است برای همه سرمایه‌گذاران به خاطر بار مسئولیت‌ بیشتر مناسب نباشد.

۵. لوپرینگ (LRC)

لوپرینگ (LRC) یک پروتکل پیشرفته بلاکچین مبتنی بر اتریوم است که از فناوری رول‌آپ‌های دانش صفر (zkRollups) برای بهبود مقیاس‌پذیری و کارایی صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs) و پلتفرم‌های پرداخت استفاده می‌کند. این شبکه در هسته مرکزی خود، امکان تجمیع صدها تراکنش را در یک تراکنش واحد فراهم می‌کند که به طور قابل‌توجهی کارمزد Gas و زمان پردازش تراکنش‌های اتریوم را کاهش می‌دهد. این پروتکل با پردازش تراکنش‌ها به‌صورت خارج از بلاکچین اصلی و تسویه آن‌ها بر روی زنجیره از طریق zkRollup عمل می‌کند، که مدرکی ارائه می‌دهد مبنی بر اینکه تراکنش‌ها به درستی اجرا شده‌اند بدون آنکه جزئیات تراکنش‌ها را فاش کند. این روش باعث افزایش سرعت و امنیت شبکه می‌شود و به لوپرینگ امکان پردازش بیش از ۲ هزار تراکنش در ثانیه را می‌دهد.

لوپرینگ پروتکل همچنین یک مفهوم منحصربه‌فرد به نام «ماینرهای حلقه» ring miners)) را معرفی می‌کند که وظیفه تطبیق، تأیید و تسویه سفارشات معاملاتی را بر عهده دارند. این ماینرها در ازای خدمات خود، کارمزدهایی را به‌صورت توکن LRC یا بخشی از حاشیه سود معاملات دریافت می‌کنند که انگیزه‌ای برای پردازش سفارشات ایجاد می‌کند.

معماری لوپرینگ از هر دو مدل بازارساز خودکار (AMM) و سیستم‌های معاملاتی مبتنی بر دفترچه سفارش پشتیبانی می‌کند؛ که آن را برای استراتژی‌های مختلف معاملاتی انعطاف‌پذیر می‌سازد. با وجود مزایایی همچون کاهش هزینه‌های تراکنش و افزایش توان عملیاتی، وابستگی لوپرینگ به فناوری‌های پیچیده‌ای مانند رول‌آپ‌های دانش صفر (zkRollups) می‌تواند مانعی برای پذیرش گسترده آن باشد، زیرا به دانش فنی بیشتری برای پیاده‌سازی و تعامل با این سیستم‌ها نیاز دارد. با این حال، لوپرینگ همچنان یکی از بازیگران مهم در زمینه مقیاس‌پذیری قابلیت‌های اتریوم بدون به خطر انداختن امنیت آن است.

پس اگر به دنبال خرید ارزهای دیجیتال اثبات دانش صفر در سال ۲۰۲۵ هستید، توکن LRC را زیر رادار خود داشته باشید.

۶. هورایزن (ZEN)

هورایزن (ZEN) یک پلتفرم بلاکچین متمرکز بر حریم خصوصی است که از گواهی‌های بدون دانش (zk-SNARKs) برای تضمین محرمانگی و ناشناس‌بودن تراکنش‌ها استفاده می‌کند. این پروژه که در ابتدا به‌عنوان یک انشعاب (فورک) از زی‌کش (Zcash) شکل گرفت، مأموریت خود را چیزی فراتر از حفظ حریم خصوصی می‌داند. هدف هوریزن ارائه یک زیرساخت امن و خصوصی برای پیام‌رسانی، انتشار محتوا و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) است. این پیشرفت بخشی از هدف کلی هورایزن برای ایجاد یک محیط کاملاً جامع است که در آن تمامی برنامه‌ها بتوانند با حفظ حریم خصوصی کامل فعالیت کنند.

در هسته مرکزی شبکه Horizen  یک سیستم منحصربه‌فرد از نودها (گره‌ها) وجود دارد که شامل فول نودها، نودهای امن، و سوپر نودها می‌شود که هرکدام نقش متفاوتی در اکوسیستم شبکه ایفا می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، نودهای امن با رمزگذاری TLS امنیت و حریم خصوصی شبکه را افزایش می‌دهند، درحالی‌که سوپر نودها از سایدچین‌هایی (زنجیره‌های جانبی) پشتیبانی می‌کنند که قابلیت‌ها و مقیاس‌پذیری شبکه را گسترش می‌دهند.

از تحولات اخیر اکوسیستم هورایزن می‌توان به راه‌اندازی اولین سایدچین سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) به نام EON اشاره کرد که توانایی این پلتفرم را در میزبانی پروژه‌های دیفای و برنامه‌های غیرمتمرکز افزایش می‌دهد. با وجود مزایای آن، پروتکل هورایزن با چالش‌هایی مانند پیچیدگی حفظ حریم خصوصی در محیط رگلاتوری مواجه است، جایی که ارزهای دیجیتال ناشناس با بدبینی فزاینده‌ای روبه‌رو هستند. این پروژه همچنان به نوآوری ادامه می‌دهد و ویژگی‌های جدیدی مانند ” “Horizen DAO برای حاکمیت غیرمتمرکز و بهبودهای مستمر در قابلیت‌های سایدچین خود را معرفی می‌کند.

۷. زی‌کش (ZEC)

زی‌کش (ZEC) یک ارز دیجیتال متمرکز بر حریم خصوصی کاربران است که از تکنیک‌های رمزنگاری پیشرفته‌ای به نام zk-SNARKs برای امکان‌پذیر ساختن تراکنش‌های امن و خصوصی استفاده می‌کند. برخلاف ارزهای دیجیتالی مرسوم که تنها سطحی از نیمه‌ناشناس‌بودن ارائه می‌دهند، زی‌کش گزینه تراکنش‌های محافظت‌شده را فراهم می‌کند که در آن اطلاعات مربوط به فرستنده، گیرنده و مبلغ تراکنش مخفی باقی می‌ماند. این ارز در سال ۲۰۱۶ به‌عنوان یک فورک از بیت‌کوین راه‌اندازی شد و هدف آن ترکیب حریم خصوصی مالی مشابه تراکنش‌های نقدی با کاربرد جهانی ارزهای دیجیتال بود.

زی‌کش از زمان راه‌اندازی خود چندین ارتقای شبکه‌ای مهم را تجربه کرده است، از جمله به‌روزرسانی‌هایی مانند Sprout، Overwinter، Sapling و اخیراً Heartwood و Canopy. این به‌روزرسانی‌ها به‌طور مستمر کارایی تراکنش‌ها و قابلیت‌های حریم خصوصی را بهبود بخشیده‌اند و ویژگی‌هایی مانند “Shielded Coinbase” و پشتیبانی از “FlyClient” را معرفی کرده‌اند که استفاده از زی‌کش را هم برای تراکنش‌های روزمره و هم برای کاربردهای سازمانی تسهیل می‌کند.

 معرفی فناوری ‌هالو (Halo) در سال ۲۰۱۹ یک پیشرفت تکنولوژیکی قابل‌توجه محسوب می‌شود، زیرا نیاز به مرجع مورداعتماد را برای تولید گواهی‌های بدون اطلاعات (ZK Proof) حذف کرد و درنتیجه امنیت و مقیاس‌پذیری شبکه را افزایش داد. با وجود ویژگی‌های قدرتمند حریم خصوصی، زی‌کش با چالش‌هایی مانند نظارت‌های سخت‌گیرانه‌ی مقرراتی و پیچیدگی فناوری خود روبه‌رو است که ممکن است بر میزان پذیرش و اعتماد کاربران تأثیر بگذارد.

۸. مارلین (POND)

مارلین (POND) یک پروتکل غیرمتمرکز است که برای بهینه‌سازی اجرای الگوریتم‌ها و محاسبات پیچیده خارج از زنجیره (Off-chain) طراحی شده است، در حالی که یکپارچگی و امنیت فرایندهای آنچین (On-chain) را حفظ می‌کند. هسته‌ی مرکزی معماری مارلین شامل استفاده از پردازنده‌های کمکی در یک شبکه توزیع‌شده از نودها است که امکان پردازش داده‌ها با سرعت بالا را فراهم می‌کند و به تاریخچه بلاکچین و API های وب ۲.۰ دسترسی دارد. این ساختار، بار وظایف محاسباتی سنگین را از روی دوش بلاکچین برداشته و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و زمان اجرای فرایندها را تسریع می‌کند.

تأیید این محاسبات خارج از بلاکچین به کمک ترکیبِ اثبات‌های دانش صفر (ZKPs) و محیط‌های اجرای مورد اعتماد (Trusted Execution Environments) انجام می‌شود که گواهی‌های فشرده و امنی از صحت محاسبات ارائه می‌دهند که به راحتی درون بلاکچین قابل اعتبارسنجی هستند.

مارلین از طیف گسترده‌ای از محیط‌های برنامه‌نویسی پشتیبانی می‌کند و می‌تواند برنامه‌هایی را که به زبان‌هایی مانند Solidity، ++C، Rust و Go نوشته شده‌اند، اجرا کند. این انعطاف‌پذیری با معماری مقیاس‌پذیر آن تکمیل می‌شود، که شامل انواع مختلفی از نودها مانند نودهای دروازه‌ای (Gateway)، اجرایی (Execution) و نظارتی (Monitoring) است. هرکدام از این نودها عملکرد خاصی در شبکه دارند؛ نودهای دروازه‌ای به عنوان متعادل‌کننده‌ی بار عمل می‌کنند، نودهای اجرایی وظیفه انجام محاسبات را دارند و نودهای نظارتی بر عملکرد و قابلیت اطمینان شبکه نظارت می‌کنند.

اکوسیستم مارلین توسط توکن POND قدرت می‌گیرد که برای تأمین امنیت شبکه استفاده می‌شود. نودها ملزم به استیک کردن توکن‌های POND برای مشارکت در شبکه هستند و در صورت عدم رعایت استانداردهای عملیاتی شبکه، سهامشان (Stake) به خطر می‌افتد. این مکانیسم استیکینگ، انگیزه‌ای برای رعایت قوانین پروتکل و رفتار صحیح در شبکه ایجاد می‌کند.

۹. الف زیرو (AZERO)

الف زیرو (Aleph Zero) یک بلاکچین عمومی است که برای بهبود سرعت، امنیت و حریم خصوصی طراحی شده است. این بلاکچین از یک پروتکل اجماع ترکیبی منحصربه‌فرد به نام AlephBFT استفاده می‌کند که ترکیبی از فناوری اثبات سهام (PoS) و گراف غیرمدور جهت‌دار (DAG) است. این پروتکل با هدف دستیابی به توان عملیاتی بالای تراکنش‌ها با کارمزدهای کم طراحی شده و بر اساس یک سیستم بازبینی همتایان (Peer-reviewed) ساخته شده است. این امر موجب عملکرد غیرمتمرکز و مقاوم در برابر فعالیت‌های مخرب می‌شود. مکانیزم اجماع Aleph Zero، ارتباط کارآمدی بین نودها برقرار می‌کند که به آن اجازه می‌دهد ویژگی‌های سرعت و امنیت خود را حفظ کند.

یکی از ویژگی‌های مهم الف زیرو، تمرکز آن بر حریم خصوصی و امنیت در برنامه‌های سازمانی از طریق لایه حریم خصوصی چندزنجیره‌ای به نام لیمینال (Liminal) است. لیمینال از اثبات‌های دانش صفر (ZKPs) و محاسبات چندطرفه‌‌ی امن (sMPC) استفاده می‌کند تا حریم خصوصی را در میان شبکه‌های بلاکچینی که به Aleph Zero متصل می‌شوند، تقویت کند. این ویژگی، آن را برای کسب‌وکارهایی که نیاز به انجام تراکنش‌های محرمانه دارند، بسیار سازگار کرده و هم‌زمان امنیت یک بلاکچین عمومی را ارائه می‌دهد.

این پلتفرم همچنین از قراردادهای هوشمند خصوصی پشتیبانی می‌کند، که برای شرکت‌هایی که نیاز به انجام محاسبات و تراکنش‌های ایمن و خصوصی دارند، بسیار مفید است. با وجود این قابلیت‌های پیشرفته، پیاده‌سازی عملی و مقیاس‌پذیری این فناوری‌ها ممکن است در شرایط واقعی با چالش‌هایی همراه باشد. روی هم رفته اگر قصد خرید ارزهای دیجیتال اثبات دانش صفر را دارید، الف زیرو می‌تواند یکی از گزینه‌های شما باشد.

چالش‌ها و ریسک‌های فناوری گواهی بدون اطلاعات

در حالی که اثبات‌های دانش صفر (ZKPs) مزایای قابل توجهی در حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری برای برنامه‌های بلاکچینی ارائه می‌دهند، این فناوری با چالش‌ها و ریسک‌های خاصی نیز همراه است:

پیچیدگی پیاده‌سازی: اجرای ZKP نیازمند درک عمیقی از اصول پیشرفته رمزنگاری است. این پیچیدگی می‌تواند برای توسعه‌دهندگان مانعی ایجاد کند و احتمال بروز خطاها و آسیب‌پذیری‌ها در طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های ZKP را افزایش دهد. توسعه‌دهندگان باید به رمزنگاری زیربنایی تسلط کافی داشته باشند تا از صحت و امنیت سیستم‌ها اطمینان حاصل کنند.

شدت محاسباتی: تولید ZKP می‌تواند به شدت پردازش‌بر باشد، به‌ویژه برای اثبات‌های پیچیده‌تر. این امر ممکن است منجر به افزایش هزینه‌ها و کاهش سرعت پردازش نسبت به تراکنش‌های غیر ZKP شود، که می‌تواند استفاده عملی از ZKP را در سناریوهای پیچیده محدود کند.

آسیب‌پذیری در راه‌اندازی اولیه: برخی از طرح‌های ZKP، مانند zk-SNARKs، به یک مرحله “ trusted setup ” نیاز دارند. اگر این مرحله راه‌اندازی به خطر بیفتد، مثلاً اگر پارامترهای تولید شده از بین نروند، می‌تواند منجر به آسیب‌پذیری‌های امنیتی قابل توجهی شود، از جمله امکان ایجاد اثبات‌های جعلی.

نگرانی‌های مقیاس‌پذیری: اگرچه مدرک‌ بدون اطلاعات (ZKP) می‌تواند به‌طور قابل توجهی بار داده‌ای بلاکچین را کاهش دهد، اما مقیاس‌پذیری پیاده‌سازی‌های ZKP خود می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. فناوری لازم برای مدیریت کارآمد حجم بالای تراکنش‌ها بدون کاهش سرعت هنوز در حال توسعه است.

پیچیدگی یکپارچه‌سازی: ادغام ZKP در سیستم‌های موجود چالش‌های زیادی به همراه دارد. این امر مستلزم تغییر در پروتکل‌های شبکه و احتمالاً به‌روزرسانی‌های گسترده در زیرساخت‌های بلاکچینی فعلی است که می‌تواند فرآیندی طولانی و پیچیده باشد.

ابهامات حقوقی و نظارتی: توانایی ZKP در ناشناس‌سازی داده‌های تراکنش ممکن است مسائل قانونی ایجاد کند، به‌ خصوص در کشورهایی با قوانین سخت‌گیرانه در زمینه شفافیت مالی. پروژه‌هایی که از ZKP استفاده می‌کنند باید این مقررات را به دقت رعایت کنند تا از چالش‌های قانونی جلوگیری کنند.

با وجود این چالش‌ها، پیشرفت‌های مداوم در فناوری ZKP و افزایش آشنایی توسعه‌دهندگان با آن، به تدریج این ریسک‌ها را کاهش می‌دهد و راه را برای پذیرش گسترده‌تر برنامه‌های بلاکچینی ایمن و خصوصی هموار می‌کند.

چشم‌انداز آینده فناوری‌های ZK Proof

آینده پروژه‌های ZKP امیدوارکننده به نظر می‌رسد و انتظار می‌رود پیشرفت‌های مداوم، حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری بلاکچین را بهبود بخشد. تمرکز اصلی احتمالاً بر توسعه سیستم‌های ZKP کاربرپسندتر خواهد بود که بتوانند پذیرش گسترده‌تری در صنایع مختلف داشته باشند. نوآوری‌هایی مانند zk-STARKs و zk-SNARKs انتظار می‌رود که پیشرفت‌های چشمگیری را در سرعت تراکنش‌ها و مقیاس‌پذیری ایجاد کنند، بدون آنکه امنیت یا حریم خصوصی را به خطر بیندازند.

یکی از هیجان‌انگیزترین چشم‌اندازها، توسعه لایه‌های حریم خصوصی بین‌‌زنجیره‌ای (Crosschain) است که امکان انجام تراکنش‌های ایمن و خصوصی را در بین شبکه‌های مختلف بلاکچینی فراهم می‌کند و دامنه کاربردها و خدمات بلاکچینی را گسترش می‌دهد. این پیشرفت‌ها می‌توانند نحوه مدیریت داده‌های حساس را در سراسر شبکه‌ها متحول کنند و ZKP را به یک فناوری اساسی در توسعه زیرساخت‌های دیجیتالی ایمن تبدیل کنند. با بهبود قابلیت همکاری و عملکرد میان‌زنجیره‌ای، انتظار می‌رود پروژه‌های ZKP نقش مهمی در ایجاد تراکنش‌های یکپارچه و خصوصی در سیستم‌های بلاکچینی مختلف ایفا کنند.

جمع بندی

در این مقاله از ورسلند به موضوع خرید ارزهای دیجیتال اثبات دانش صفر پرداختیم بهترین پروژه‌های این حوزه را به شما معرفی کردیم. پتانسیل گواهی‌های بدون اطلاعات (ZK Proofs) برای تغییر چشم‌انداز بلاکچین بسیار زیاد است. ZKP ها با امکان ایجاد برنامه‌های بلاکچینی ایمن‌تر، خصوصی‌تر و مقیاس‌پذیرتر، به‌عنوان یک فناوری اساسی برای نسل بعدی نوآوری‌های بلاکچین شناخته می‌شوند. با توجه به تکامل و بلوغ این فناوری‌ها، پیگیری تحولات این حوزه برای هر کسی که در زمینه بلاکچین و فناوری‌های حفظ حریم خصوصی فعالیت می‌کند، ضروری خواهد بود. دنبال کردن پروژه‌هایی که از گواهی‌های بدون اطلاعات استفاده می‌کنند، می‌تواند بینشی ارزشمند درباره آینده حریم خصوصی دیجیتال و کارایی بلاکچین به ما ارائه دهد.